• W 2022 r. w oddziałach chirurgicznych w Wielkopolsce przeprowadzono prawie 50 tys. operacji.

• Co drugi pacjent trafił do szpitala z powodu chorób układu pokarmowego.

• Najczęściej udzielanym świadczeniem jest wycięcie pęcherzyka żółciowego. Statystycznie dochodzi do niego w czasie co dziesiątej hospitalizacji.

Wielkopolski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia przyjrzał się pracy oddziałów chirurgicznych w naszym regionie. Szczególnie interesowały nas oddziały leczące pacjentów w trybie pełnej hospitalizacji. Świadczenia w zakresie chirurgii są udzielane również w trybie hospitalizacji planowej oraz chirurgii jednego dnia. Niektóre zabiegi mogą być realizowane w poradniach specjalistycznych. Analiza dotyczyła oddziałów chirurgii ogólnej, a nie innych, w których również przeprowadza się zabiegi, jak choćby urologia, onkologia czy ginekologia.

Oddziały chirurgiczne oferujące pełną hospitalizację prowadzone są w 38 wielkopolskich szpitalach. W 2022 r. sprawozdały łącznie około 67,9 tys. pełnych hospitalizacji. Spośród nich zabiegiem zakończyło się ponad 49,5 tys. W pierwszym kwartale tego roku było to z kolei 19,2 tys. pobytów w oddziałach i 14,7 tys. hospitalizacji zabiegowych. Od 2019 r. rośnie procentowa przewaga liczby hospitalizacji zabiegowych nad zachowawczymi. Z 71 proc. w 2019 r. przez 73 proc. w ubiegłym roku do 76,5 proc. w pierwszym kwartale 2023 r.

– Od lat monitorujemy pracę oddziałów i zwracamy się do szpitali z prośbą o zmiany, jeśli w oddziałach zabiegowych, wśród których są m.in. oddziały chirurgiczne, jest zbyt dużo hospitalizacji o charakterze zachowawczym, względem zabiegowych – mówi Agnieszka Pachciarz, dyrektor wielkopolskiego oddziału NFZ. – Widzimy oczywiście, że część szpitali przyjmuje w dużej mierze chorych w trybie nagłym. Pozostałe mogą bardziej skupić się na pacjentach przyjmowanych w trybie planowym.

Od 2019 roku najwięcej pobytów pacjentów co roku odnotowuje Szpital Miejski im. F. Raszei w Poznaniu. W 2022 roku odbyło się tu ponad 3,5 tys. hospitalizacji. Na drugim miejscu pod względem liczby pobytów znalazł się Wojewódzki Szpital Zespolony w Kaliszu z niewiele ponad 3 tys. hospitalizacji w 2022 roku, a na trzecim Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu, który zaraportował prawie 2,9 tys. hospitalizacji chirurgicznych.

Na dalszych miejscach w 2022 roku znalazły się Szpital Miejski im. J. Strusia w Poznaniu, Szpital w Kole, Wojewódzki Szpital Zespolony w Lesznie, a za nim Szpital Wojewódzki w Poznaniu (pełne zestawienie na końcu tekstu).

W 2022 r. Szpital Miejski im. Franciszka Raszei w Poznaniu procentowo sprawozdał najwięcej hospitalizacji zabiegowych – ponad 89 proc. spośród wszystkich. Powyżej 80 proc. takich pobytów odnotował też Uniwersytecki Szpital Kliniczny oraz szpitale w: Czarnkowie, Krotoszynie, Szamotułach i Puszczykowie.

Dominują choroby układu pokarmowego

Z jakich powodów są hospitalizowani pacjenci? Zdecydowanie najczęściej są to choroby układu pokarmowego. W 2022 r. pobytów w szpitalu z ich powodów było 33,7 tys., a w pierwszym kwartale tego roku – 9,4 tys. To niemal co drugi powód hospitalizacji ze wszystkich prowadzonych w oddziałach chirurgicznych.

Trafiają do nich również pacjenci leczeni z powodu nowotworów. W ubiegłym roku odnotowaliśmy 8,2 tys. takich hospitalizacji, a w pierwszych trzech miesiącach obecnego – 2,3 tys. Stanowi to 12 proc. wszystkich pobytów. Na kolejnych miejscu pod tym względem znajdują się urazy i zatrucia.

W większości szpitali najczęstszą przyczyną hospitalizacji w oddziale chirurgicznym są choroby układu pokarmowego. Są jednak wyjątki. W Szpitalu w Czarnkowie hospitalizacje pacjentów z chorobami układu pokarmowego stanowiły nieco ponad 20 proc. Najwięcej, bo 40 proc. wszystkich hospitalizacji w 2022 r. nastąpiło z powodu chorób układu mięśniowo-szkieletowego i tkanki łącznej.

Szpitale w Rawiczu i Wągrowcu hospitalizują dużą część pacjentów (29 i 25 proc.) z powodu urazów i zatruć. Centrum Medyczne HCP w Poznaniu i Szpital w Kępnie pośród chorych przyjmuje w oddziałach chirurgicznych dużą grupę pacjentów z chorobami układu moczowo-płciowego. W szpitalach w Kaliszu i Turku niemal co piąta hospitalizacja jest spowodowana chorobami układu krążenia. Z kolei więcej niż co czwarty pobyt w oddziałach chirurgicznych szpitali w Pleszewie, Środzie Wielkopolskiej i poznańskich: Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym oraz Szpitalu Miejskim im. F. Raszei jest związany z leczeniem nowotworów.

Oto najczęstsze zabiegi

Gdyby spojrzeć przez pryzmat najczęściej udzielanych świadczeń – są to zabiegi wycięcia pęcherzyka żółciowego. W ubiegłym roku przeprowadzono ich 7,7 tys., natomiast w pierwszym kwartale tego roku niemal 2,2 tys. Na drugim miejscu znajdują się operacje przepuklin jamy brzusznej z wszczepem (ma on prowadzić do rzadszych nawrotów przepukliny). W 2022 r. wielkopolskie szpitale sprawozdały ich 7,2 tys., a od stycznia do marca tego roku – ponad 2,1 tys. Dwa powyższe zabiegi stanowią ponad 20 proc. wszystkich hospitalizacji na oddziałach chirurgicznych.

Na kolejnych miejscach znajdują się: pobyty z powodu chorób jamy brzusznej, średnie i endoskopowe zabiegi przewodu pokarmowego, leczenie zachowawcze urazów, operacje żylaków czy zabiegi endoskopowe i przezskórne dróg żółciowych i trzustki.

– Odrębnym elementem monitorowania jest zakres udzielanych świadczeń. Są bowiem oddziały chirurgiczne, w których dominują dwa rodzaje zabiegów. Są też jednak takie o zdecydowanie szerszym wachlarzu operacji, co świadczy o umiejętnościach pracujących w nich chirurgów – dodaje Agnieszka Pachciarz, dyrektor WOW NFZ.

Sprawdziliśmy również, ile czasu najczęściej pacjenci spędzają w oddziałach chirurgicznych w trakcie pełnej hospitalizacji. Przeważnie jest to od dwóch do trzech nocy. Średni czas hospitalizacji jest bardzo różny między szpitalami, co bez wątpienia jest obszarem do analizy zarządzających szpitalami oraz ordynatorów oddziałów.

 

Liczba hospitalizacji w oddziałach chirurgicznych w 2022 r. i pierwszym kwartale 2023 r. (uszeregowana według danych za 2022 r.) oraz procent hospitalizacji zabiegowych:

Nazwa świadczeniodawcy	Miejscowość	2022	Procent hospitalizacji zabiegowych w 2022 r.	2023 (I-III)	Procent hospitalizacji zabiegowych w I kw. 2023 r.
SZPITAL MIEJSKI IM. FRANCISZKA RASZEI	POZNAŃ	3 523	89,3%	1 050	88,2%
WOJEWÓDZKI SZPITAL ZESPOLONY IM. LUDWIKA PERZYNY W KALISZU	KALISZ	3 031	67,2%	809	74,2%
UNIWERSYTECKI SZPITAL KLINICZNY W POZNANIU	POZNAŃ	2 891	81,7%	770	83,5%
WIELOSPECJALISTYCZNY SZPITAL MIEJSKI IM. JÓZEFA STRUSIA	POZNAŃ	2 842	75,4%	821	78,3%
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W KOLE	KOŁO	2 467	64,2%	729	62,0%
WOJEWÓDZKI SZPITAL ZESPOLONY W LESZNIE	LESZNO	2 420	77,6%	687	79,9%
SZPITAL WOJEWÓDZKI W POZNANIU	POZNAŃ	2 376	66,9%	656	69,2%
WOJEWÓDZKI SZPITAL ZESPOLONY IM. DR. ROMANA OSTRZYCKIEGO W KONINIE	KONIN	2 369	72,6%	589	81,3%
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W WOLSZTYNIE	WOLSZTYN	2 259	77,2%	548	78,8%
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W SZAMOTUŁACH	SZAMOTUŁY	2 224	80,7%	713	86,4%
SZPITAL POWIATOWY W RAWICZU SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ	RAWICZ	2 197	77,2%	633	80,1%
ZESPÓŁ ZAKŁADÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ OSTRÓW WIELKOPOLSKI	OSTRÓW WIELKOPOLSKI	2 154	61,5%	521	66,4%
CENTRUM MEDYCZNE HCP	POZNAŃ	2 136	74,4%	537	73,6%
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W KĘPNIE	KĘPNO	2 095	73,5%	651	77,3%
SZPITAL POMNIK CHRZTU POLSKI	GNIEZNO	2 017	66,3%	519	74,0%
SZPITAL POWIATOWY IM. ALFREDA SOKOŁOWSKIEGO	ZŁOTÓW	1 994	77,7%	549	78,1%
SZPITAL ŚREDZKI SERCA JEZUSOWEGO	ŚRODA WIELKOPOLSKA	1 784	69,7%	536	67,9%
SZPITAL SPECJALISTYCZNY W PILE IM. STANISŁAWA STASZICA	PIŁA	1 658	77,9%	430	82,3%
SZPITAL W PUSZCZYKOWIE IM. PROF. S.T. DĄBROWSKIEGO SPÓŁKA AKCYJNA	PUSZCZYKOWO	1 655	80,2%	418	78,2%
SZPITAL POWIATOWY W JAROCINIE	JAROCIN	1 567	65,2%	421	70,1%
SZPITAL POWIATOWY IM. TADEUSZA MALIŃSKIEGO W ŚREMIE	ŚREM	1 557	75,8%	416	75,2%
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZESPÓŁ OPIEKI ZDROWOTNEJ W GOSTYNIU	GOSTYŃ	1 553	78,9%	460	80,7%
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W MIĘDZYCHODZIE	MIĘDZYCHÓD	1 550	72,6%	404	82,7%
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ IMIENIA DOKTORA KAZIMIERZA HOŁOGI	NOWY TOMYŚL	1 533	72,8%	335	78,5%
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W SŁUPCY	SŁUPCA	1 499	72,5%	472	73,3%
ZESPÓŁ OPIEKI ZDROWOTNEJ W WĄGROWCU	WĄGROWIEC	1 485	60,3%	639	78,9%
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W KROTOSZYNIE	KROTOSZYN	1 420	81,7%	444	86,7%
ZESPÓŁ ZAKŁADÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ W CZARNKOWIE	CZARNKÓW	1 392	83,5%	536	86,8%
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZESPÓŁ OPIEKI ZDROWOTNEJ W KOŚCIANIE	KOŚCIAN	1 333	69,8%	327	67,9%
PLESZEWSKIE CENTRUM MEDYCZNE W PLESZEWIE	PLESZEW	1 328	59,9%	380	65,0%
OSTRZESZOWSKIE CENTRUM ZDROWIA	OSTRZESZÓW	1 314	64,5%	335	73,7%
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZESPÓŁ OPIEKI ZDROWOTNEJ	TUREK	1 278	63,5%	375	68,5%
SZPITAL POWIATOWY IM. JANA PAWŁA II W TRZCIANCE	TRZCIANKA	1 202	65,3%	260	70,4%
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W OBORNIKACH	OBORNIKI	1 191	66,6%	303	62,4%
SZPITAL POWIATOWY WE WRZEŚNI	WRZEŚNIA	1 181	69,9%	334	69,8%
SZPITAL POWIATOWY IM PROF ROMANA DREWSA	CHODZIEŻ	706	79,9%	210	81,4%
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ	GRODZISK WIELKOPOLSKI	415	68,7%	304	63,5%
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ MSWiA W POZNANIU IM. PROF. LUDWIKA BIERKOWSKIEGO	POZNAŃ	288	62,5%	123	76,4%

 

Zespół Komunikacji Społecznej i Promocji

WOW NFZ