• Około 61% populacji w Polsce ma podwyższony poziom cholesterolu.

• Wysoki poziom cholesterolu nie boli! Trzeba go kontrolować, bo stanowi ogromne zagrożenie dla życia i zdrowia.

• Lekceważenie podwyższonego poziomu cholesterolu zwiększa ryzyko zawału serca i udaru mózgu oraz może skrócić życie o 20-30 lat.

Czym jest cholesterol?

Cholesterol to substancja tłuszczowa obecna we wszystkich komórkach i krwi człowieka. Stanowi niezbędny składnik prawidłowego funkcjonowania organizmu. Większość cholesterolu obecnego w organizmie (75%) produkowana jest w wątrobie, tkankach i narządach. Pozostała część, czyli 25%, dostarczana jest wraz z pożywieniem.

Cholesterol występuje pod dwoma głównymi postaciami:

• LDL (ang. low density lipoproteins) nazywany „złym” cholesterolem, odpowiedzialny jest za zwężanie światła tętnic i rozwój miażdżycy.
• HDL (ang. high density lipoproteins) określany jako „dobry” cholesterol, działa ochronnie na tętnice, zmniejszając rozwój miażdżycy.

Czynniki ryzyka

• Wiek – wysoki poziom cholesterolu bardzo często diagnozowany jest u osób w wieku od 40 do 59 lat.
• Czynniki genetyczne, przekazywane z pokolenia na pokolenie.
• Nadmierna masa ciała.
• Niewłaściwa dieta i nawyki żywieniowe, spożywanie dużej ilości tłuszczów zwierzęcych i cukru.
• Brak aktywności fizycznej.
• Palenie papierosów i nadużywanie alkoholu.

ABC profilaktyki cholesterolowej

A. Odżywiaj się zdrowo.

B. Bądź aktywny fizycznie. Systematyczny ruch może zmniejszyć stężenie „złego” cholesterolu LDL

oraz zwiększyć stężenie „dobrego” cholesterolu HDL we krwi. Już po 3 miesiącach regularnych ćwiczeń poziom HDL podnosi się średnio o 7 %.

C. Wyeliminuj używki.

Zalecenia dietetyczne na obniżenie cholesterolu

• Spożywaj 5 posiłków dziennie, w regularnych odstępach co 3-4 godz.
• Zastąp tłuszcz zwierzęcy roślinnym, ogranicz spożycie smalcu, masła i śmietany, używaj oliwy z oliwek, oleju rzepakowego.
• Ogranicz spożycie tłustego mięsa (tj. wieprzowina, tłusta wołowina, kaczka, gęsina).
• Jedz ryby morskie, orzechy i awokado bogate w kwasy tłuszczowe omega-3.
• Wyeliminuj z diety szkodliwe tłuszcze trans, obecne w margarynach, wyrobach cukierniczych, czekoladowych, zupach i sosach w proszku, żywności typu snack oraz fast food.
• Zamiast smażenia wybieraj gotowanie na parze i pieczenie.
• Ogranicz spożycie cukru, słodyczy. Cukry proste powodują wzrost syntezy szkodliwego cholesterolu LDL w wątrobie.
• Zwiększ spożycie błonnika pokarmowego, który wspomaga wydalanie z organizmu nadmiaru tłuszczu.
• Białe pieczywo zastąp pełnoziarnistym, postaw na kasze, razowy makaron i brązowy ryż oraz rośliny strączkowe, owoce tj. jabłka i gruszki jedz ze skórką.
• Jajka jedz na miękko – płynne żółtko ma w sobie lizynę, która hamuje wzrost „złego” cholesterolu we krwi.

Prawidłowy wynik lipidogramowy krwi:

• stężenie cholesterolu całkowitego <5 mmol/l tj. <190 mg/dl;
• stężenie cholesterolu LDL <3,0 mmol/l tj. <115 mg/dl;
• stężenie cholesterolu HDL >1,2 mmol/l tj. >45 mg/dl ukobiet i>1,0 mmol/l tj. >40 mg/dl umężczyzn.

 

Serdecznie zachęcamy do zapoznania się z materiałem filmowym:

 

Zapraszamy także na stronę na Facebooku: Profilaktyka w praktyce / Wielkopolska, która dedykowana jest profilaktyce i promocji zachowań prozdrowotnych.

Pamiętajmy, że „lepiej zapobiegać niż leczyć”!

 

 

Przypominamy!

• Na portalu diety.nfz.gov.pl. dostępne są darmowe plany żywieniowe z przepisami na zdrowe dania
• Na kanale YouTube Akademii NFZ dostępny jest także zestaw ćwiczeń dla dzieci