Środa z Profilaktyką – 3 listopada 2021 r. – Profilaktyka raka jąder
Zachorowalność na nowotwory jądra w Polsce wzrasta w tempie około 5% rocznie.
Nowotwory jąder stanowią 1,6% zachorowań na nowotwory złośliwe u mężczyzn. W grupie mężczyzn w wieku 20-44 lat są one najczęściej występującym nowotworem.
Najszybsze tempo wzrostu zachorowalności obserwuje się w grupie młodych mężczyzn i wynosi około 7% rocznie.
Szacuje się, że jeśli te dane nie ulegną zmianie, to w ciągu najbliższych dwóch dekad liczba zachorowań wzrośnie o około 20%.
Czym jest rak jąder?
Nowotwory jądra to grupa nowotworów powstających w wyniku niepohamowanego podziału komórek wywodzących się z jądra, tworząc guz. Nowotwory mogą powstawać ze wszystkich tkanek w obrębie jądra, a ich charakter może być złośliwy albo łagodny. Terminem „rak” określa się nowotwór złośliwy, który pochodzi z komórek nabłonkowych organizmu.
Do czynników ryzyka rozwoju nowotworu należą:
wnętrostwo, czyli niezstąpione jądra do moszny po urodzeniu;
zespół Klinefeltera (choroba o podłożu genetycznym);
występowanie nowotworu jądra u krewnych pierwszego stopnia;
obecność w przeszłości nowotworu zarodkowego w przeciwległym jądrze.
Niepokojące objawy
Niebolesna opuchlizna jądra.
Zmiana konsystencji jądra.
Obecność guzka w jądrze.
Pobolewanie jądra.
Uczucie dyskomfortu w mosznie.
W przypadku trwającego procesu zapalnego – ból jądra.
Rzadziej ginekomastia (powiększenie i tkliwość piersi).
Pierwsze objawy rozwijającej się choroby mogą być mało dokuczliwe, a w związku z tym często bagatelizowane przez mężczyznę. Należy pamiętać, że każdy mężczyzna, a szczególnie ten, który znajduje się w grupie ryzyka rozwoju nowotworu powinien wykonywać regularnie samobadanie jąder.
Samobadanie jąder
Dokładnie sprawdź powierzchnię jąder.
Poprzekładaj jądra w dłoniach oceniając ich strukturę i konsystencję.
Sprawdź czy w obrębie jąder wyczuwasz zgrubienie, bolesność, obrzęk albo zmiany o charakterze guza.
Sprawdź, czy w mosznie obecny jest płyn.
Pamiętaj, że choroba może manifestować się również niespecyficznymi objawami tj. bólem podbrzusza.
W przypadku wystąpienia jakichkolwiek nieprawidłowości należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza na dalszą diagnostykę.
Profilaktyka zdrowotna
Postaw na zdrową dietę. Sposób żywienia jest jednym z decydujących czynników warunkujących zdrowie i samopoczucie człowieka. Twój jadłospis powinien być oparty o dania bogate w warzywa i owoce, niskotłuszczowe produkty mleczne, pełnoziarniste produkty zbożowe, suche nasiona roślin strączkowych, ryby, chudy drób, orzechy, nasiona czy oleje roślinne.
Zadbaj o regularną aktywność fizyczną. Codzienna aktywność fizyczna, ograniczenie siedzącego trybu życia oraz odpowiednia dawka snu mają fundamentalne znaczenie w kształtowaniu zdrowia.
Zwróć uwagę, czy u twojego dziecka dokonano oceny zstąpienia jąder do moszny.
Nie pal papierosów, ogranicz spożycie alkoholu.
Badaj się profilaktycznie.
Pamiętaj o samobadaniu jąder oraz o regularnych badaniach profilaktycznych prostaty. Jako badanie przesiewowe w kierunku raka stercza wykonuje się oznaczenie PSA. Każdy mężczyzna powyżej 40. roku życia może zbadać ten parametr np. w ramach programu pilotażowego Profilaktyka 40 PLUS.