WOW NFZ logo Wielkopolski Odddział Wojewódzki Narodowy Fundusz Zdrowia

  • A
  • A+
  • A++

Profilaktyka

,,Lepiej zapobiegać niż leczyć" - przewodnik po programach profilaktycznych.

Artykuł nr: 17113 z dnia 29 czerwca 2022Drukuj

Środa z Profilaktyką - 29 czerwca 2022 r. Profilaktyka chorób skóry: czerniak

  • W Polsce wykrywa się około 3,5 tys. nowych przypadków czerniaka rocznie. W ciągu 30 lat zapadalność na ten nowotwór skóry zwiększyła się o 300 proc.

  • Z powodu czerniaka umiera w naszym kraju jeden na trzech chorych.

  • Aby temu zapobiec warto regularnie badać się profilaktycznie.

Czerniak to najbardziej złośliwy i jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów skóry. Jest nowotworem agresywnym, ponieważ:

  • szybko się rozwija,
  • tworzy przerzuty,
  • jest odporny na leczenie.

Co rok z powodu czerniaka umiera w Polsce ok. 1400 osób. Jednak wykryty we wczesnym stadium jest w 90% przypadków zachorowań możliwy do wyleczenia. Dlatego tak ważne jest szybkie i prawidłowe rozpoznanie tego nowotworu! 

Czy jesteś w grupie ryzyka?

Ryzyko zachorowania na czerniaka i inne nowotwory złośliwe skóry wzrasta, jeżeli:

  • masz jasną karnację, rude lub blond włosy, niebieskie oczy, liczne piegi;
  • masz dużą liczbę znamion barwnikowych i znamion w miejscach drażnienia;
  • miałeś oparzenia słoneczne, szczególnie w dzieciństwie;
  • przebywasz w pełnym słońcu powyżej godziny dziennie;
  • nie tolerujesz słońca;
  • opalasz się z dużym trudem lub w ogóle;
  • w Twojej rodzinie występowały przypadki czerniaka lub inne nowotwory skóry;
  • korzystasz z solarium. 

Jak chronić się przed rakiem skóry?

  • Obserwuj co miesiąc swoją skórę i znamiona.
  • Nie opalaj się w solarium.
  • Unikaj słońca od 11.00 do 16.00. A jeśli chcesz się opalać – rób to z głową!
  • Stosuj filtry UV, noś czapkę i okulary przeciwsłoneczne.
  • Odwiedzaj dermatologa lub chirurga-onkologa – przynajmniej raz w roku.

ABCDE samokontroli znamion

Zmiany w obrębie znamienia, budzące niepokój onkologiczny, są określane jako reguła ABCDE- Freidmana i Rigela:

• A (ang. asymetry) asymetria, zmiana kształtu znamienia z okrągłej na niesymetryczną;

• B (ang. border) brzegi, poszarpane, nierównomierne, posiadające zgrubienia;

• C (ang. colour) czerwony, czarny lub niejednorodny kolor;

• D (ang. diameter) duży rozmiar, średnica znamienia powyżej 6 mm;

• E (ang. evolving over time) ewolucja, postępujące zmiany zachodzące w znamieniu.

Wykrywanie czerniaka na wczesnym etapie zaawansowania jest priorytetem w walce o zmniejszenie śmiertelności dlatego regularnie wykonuj samobadanie. Warto jest sfotografować zmiany i porównywać ich stan po miesiącu, dwóch.

SPF

SPF (Sun Protection Factor) jest to wskaźnik ochrony przed promieniowaniem słonecznym. Kremy z wysokim filtrem bezwzględnie powinny stosować dzieci, pacjenci po przeszczepach narządów, po zabiegach z zakresu medycyny estetycznej, oraz osoby ze skłonnością do występowania przebarwień i przyjmujące leki światłouczulające.

Rodzaje filtrów:

• niski 2-4-6 SPF;

• średni 8–10–12 SPF;

• wysoki 15–20–25 SPF;

• bardzo wysoki 30–40–50 SPF;

• ultra wysoki 50+ SPF.

Preparaty z filtrami powinno się stosować:

• przy ekspozycji na słońce przez cały rok;

• 15-20 minut przed wyjściem domu;

• co około 2-3 godziny w ciągu dnia;

• po wyjściu z kąpieli (np. w morzu lub jeziorze).

Należy pamiętać, aby przed szkodliwym promieniowaniem chronić nie tylko skórę, ale włosy, usta i oczy.

Dowiedz się więcej

Zobacz film z udziałem eksperta...

...i pobierz ulotkę.

125
130
Wielkopolska Izba Lekarska
Okregowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Poznaniu
Główny Inspektoriat Farmaceutyczny
eWUŚ
Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Poznaniu
Narodowy Program Ochrony Antybiotyków
Ratownictwo Medyczne
Akademia NFZ
Wielkopolska Okręgowa Izba Aptekarska
Liczy się każdy oddech
Poznańskie Pudełko Życia
Poszkodowani w misjach
ENED
Statystyka JPG
Placówka zdrowia przyjazna kombatantom
ePUAP
Komunikaty dla uzdrowisk
158