• Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na całym świecie co najmniej 2,2 miliarda ludzi ma zaburzenia widzenia.

• Prawie 50% Polaków w wieku 16-54 lat nie widzi poprawnie.

• W Polsce na jaskrę cierpi ok. 800 tys. osób, a tylko 65 tys. z nich jest leczonych. 70% przypadków wykrywanych jest zbyt późno.

Czym są choroby oczu?

Choroby narządu wzroku zaliczane są do tzw. chorób cywilizacyjnych. Powodują zaburzenia lub utratę zdolności widzenia. Dzisiejszy styl życia, niewłaściwe odżywianie, brak aktywności fizycznej, praca przy komputerze, sztuczne oświetlenie sprawiły, że coraz częściej choroby oczu występują w młodym wieku i nie dotyczą tylko osób starszych.

Choroby cywilizacyjne oczu

Choroby oczu często rozwijają się powoli, a ich wystąpienie może być powiązane ze stylem życia oraz z występowaniem chorób, tj. cukrzycą.

• AMD (zwyrodnienie plamki żółtej) - stanowi główną przyczynę utraty centralnego widzenia u osób w wieku podeszłym. Czynnikami rozwoju są m.in. wiek i płeć, niewłaściwe odżywianie, palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze, promieniowanie UV. Objawy: falowanie linii, zniekształcenie obrazu - jego powiększenie lub pomniejszenie, trudności w rozróżnianiu kolorów, plama w centrum pola widzenia.
• Choroby oka wywołane cukrzycą - retinopatia cukrzycowa DR, czyli uszkodzenie naczyń krwionośnych siatkówki oka, może prowadzić do cukrzycowego obrzęku plamki - DME, czyli nagromadzenia płynu w plamce centralnej części siatkówki. Czynnikami rozwoju retinopatii cukrzycowej są m. in.: czas trwania i niewyrównanie metaboliczne cukrzycy, nadciśnienie tętnicze oraz zaburzenia gospodarki lipidowej. Objawy cukrzycowego obrzęku plamki: pogorszenie ostrości widzenia, szczególnie przy patrzeniu „na wprost”, nieostry obraz, zniekształcone zarysy przedmiotów.
• Zaćma - może mieć charakter wrodzony, rozwijać się z wiekiem lub być wynikiem chorób (np. cukrzyca). Charakteryzuje się częściowym lub całkowitym zmętnieniem soczewki oka. Objawy: niewyraźne widzenie, problemy z rozpoznawaniem kształtów i męczliwość oczu.
• Jaskra - zaniedbana lub nieleczona może prowadzić do całkowitej utraty wzroku. U 80% chorych występuje jaskra otwartego kąta, która nie daje żadnych objawów. U 20% chorych występuje jaskra zamkniętego kąta charakteryzująca się bardzo wysokim ciśnieniem w oku, któremu towarzyszy silny ból oka, bóle głowy, nudności i wymioty. W przypadku ostrego ataku jaskry wymagana jest natychmiastowa konsultacja lekarska.

Stres oksydacyjny

Stres oksydacyjny to stan, w którym dochodzi do zaburzenia równowagi w organizmie między wolnymi rodnikami (utleniaczami) i antyoksydantami (przeciwutleniaczami). Może doprowadzić do chorób naczyniowo - krążeniowych tj. zawał, udar oraz do uszkodzenia bardzo delikatnych naczyń włosowatych oczu. Przyczyny stresu oksydacyjnego to m.in. niewłaściwe odżywianie, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, stres, brak aktywności fizycznej, zanieczyszczenie środowiska, a także wiek.

Profilaktyka

Ryzyko wystąpienia chorób oczu mogą zmniejszyć zmiany w trybie życia:

• Zdrowe żywienie. Wybieraj produkty bogate w luteinę odpowiedzialną za ochronę naczyń włosowatych siatkówki (szpinak, borówka amerykańska, natka pietruszki, brokuły, cukinia), kwasy omega 3 (makrela i tuńczyk), cynk, karotenoidy i witaminy A, C i E.
• Aktywność fizyczna. Uprawiaj regularnie umiarkowaną aktywność fizyczną 150-300 minut tygodniowo.
• Rezygnacja z używek. Rzuć palenie. Ogranicz alkohol.
• Ochrona oczu przed urazami i szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym. Noś okulary ochronne oraz z filtrem UV.
• Higiena pracy z komputerem. Dbaj o prawidłowe oświetlenie stanowiska pracy, odpowiednią odległość od monitora (min. 70 cm). Zrób przerwę po 30 min pracy i przeznacz ją na ćwiczenia oczu - pomrugaj, przenoś wzrok w dal, wietrz pomieszczenie, jeśli masz wysuszone oczy, nawilżaj je specjalnymi kroplami do oczu.
• Higiena narządu wzroku. Myj twarz i oczy czystą wodą, nie pocieraj oczu brudnymi rękoma. Pamiętaj o higienie soczewek kontaktowych.
• Regularne badania okulistyczne. Podstawowe badania trwają kilkanaście minut, są bezbolesne i bezpieczne.

 

Pełny materiał filmowy wraz z ulotką znajduje się na stronie: Akademii NFZ.

 

Zapraszamy także na stronę na Facebooku: Profilaktyka w praktyce / Wielkopolska, która dedykowana jest profilaktyce i promocji zachowań prozdrowotnych.

Pamiętajmy, że „lepiej zapobiegać niż leczyć”!

 

Przypominamy!

- Na portalu diety.nfz.gov.pl. dostępne są darmowe plany żywieniowe z przepisami na zdrowe dania

- Na kanale YouTube Akademii NFZ dostępny jest także zestaw ćwiczeń dla dzieci