• To choroba metaboliczna o złożonej i różnorakiej etiologii, która charakteryzuje się przewlekłą hiperglikemią, czyli podwyższonym poziomem glukozy we krwi.

• Jest główną przyczyną ślepoty, niewydolności nerek, zawałów serca, udaru mózgu i amputacji kończyn dolnych.

• Co 10 sekund na świecie diagnozuje się cukrzycę, a co 6 sekund z powodu jej powikłań umiera człowiek.

• W Polsce 3 miliony osób choruje na cukrzycę, co stanowi 9,1% populacji.

• Aż 90% zachorowań dotyczy cukrzycy typu 2, której można zapobiegać!

• Szacuje się, że w 2035 r. na świecie liczba chorych na cukrzycę będzie wynosić około 592 miliony.

 

Czym jest cukrzyca typu 1 i 2

 

Cukrzyca typu 1 zwana insulinozależną wywoływana jest niszczeniem komórek beta trzustki, odpowiedzialnych za produkcję i wydzielanie insuliny (hormonu obniżającego poziom glukozy we krwi). Występuje głównie u dzieci i młodych dorosłych (ujawnia się do 20 roku życia). Jedynym możliwym leczeniem tej choroby jest podawanie insuliny oraz właściwe odżywianie i wysiłek fizyczny.

 

Cukrzyca typu 2 należy do grupy chorób cywilizacyjnych, czyli determinowanych przez styl życia. Wynika z nieprawidłowego działania insuliny w organizmie - insulinooporność. Nazywana jest insulinoniezleżną lub cukrzycą wieku dorosłego, mimo iż coraz częściej dotyka także dzieci.

Około 85- 90 % zachorowań na cukrzycę dotyczy cukrzycy typu 2.

 

Czynniki sprzyjające rozwojowi cukrzycy

 

Cukrzyca typu 1

 

• Czynniki genetyczne mają częściowe znaczenie, dziedziczy się pewną skłonność do cukrzycy.

• Infekcje wirusowe (np. świnka, różyczka, cytomegalia).

• Wiek matki powyżej 40 lat w momencie porodu.

• Czynniki stresogenne.

• Kontakt z substancjami chemicznymi.

 

Cukrzyca typu 2

 

• Wiek ponad 45 lat.

• Nadwaga (BMI >25 kg/m2).

• Stwierdzane wcześniej podwyższone wartości glikemii (nieprawidłowa glikemia na czczo > 100 mg/dl, nieprawidłowa tolerancja glukozy).

• Cukrzyca w najbliższej rodzinie.

• Kobiety z przebytą cukrzycą ciążową.

• Nadciśnienie tętnicze (>140/90 mmHg).

• Mała aktywność fizyczna.

• Zaburzenia gospodarki lipidowej.

• Osoby z chorobami sercowo naczyniowymi.

• Kobiety z zespołem policystycznych jajników (PCO).

 

Objawy

 

Cukrzyca typu 1

 

• Zwiększone oddawanie moczu (wielomocz).

• Nadmierne pragnienie (polidypsja).

• Gwałtowna utrata masy ciała, mimo zachowanego lub wzmożonego łaknienia.

• Zmniejszanie odporności organizmu.

• Stałe uczucie zmęczenia.

• Pogorszenie koncentracji.

• Niechęć do wysiłku fizycznego, stale postępujące osłabienie.

• W późniejszym okresie dochodzi do pogorszenia ostrości wzroku.

 

Cukrzyca typu 2

 

• Nadmierne pragnienie.

• Częsty głód.

• Zmęczenie i apatia.

• Przyrost masy ciała.

• Skłonność do zmian ropnych na skórze, złe gojenie się ran.

• Grzybica międzypalcowa.

• Zaburzenia ukrwienia krążenia u osób starszych (uczucie oziębienia stóp).

• Świąd skóry.

• Infekcje intymne kobiet.

• Impotencja u mężczyzn.

 

 

Powikłania

 

• Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) Jej pierwszym objawem jest występowanie białka w moczu.

• Retinopatia cukrzycowa czyli choroba siatkówki. Cukrzyca może być też przyczyną zaćmy i zmian jaskrowych.

• Problemy ze wzrokiem pojawiają się u co trzeciej osoby z cukrzycą.

• Uszkodzenia włókien nerwowych (neuropatie cukrzycowe). Pacjent odczuwa mrowienia, drętwienie, traci czucie w kończynach.

• Choroba niedokrwienna mięśnia sercowego, zawał, udar spowodowane uszkodzeniem dużych naczyń krwionośnych.

• Trudne gojenie się ran, obniżona odporność.

• Pojawienie się zespołu stopy cukrzycowej.

• Zaburzenia gospodarki lipidowej organizmu.

• Choroby przyzębia (stany zapalne dziąseł).

 

 

Pełny materiał filmowy wraz z ulotką znajduje się na stronie: https://akademia.nfz.gov.pl/cukrzyca-jedna-choroba-rozne-oblicza/

 

 

Serdecznie zachęcamy do zapoznania się z ulotką i materiałem filmowym:

https://akademia.nfz.gov.pl/cukrzyca-jedna-choroba-rozne-oblicza/

 

Zapraszamy także na stronę na Facebooku: Profilaktyka w praktyce / Wielkopolska, która dedykowana jest profilaktyce i promocji zachowań prozdrowotnych.

Pamiętajmy, że „lepiej zapobiegać niż leczyć”!

 

Przypominamy!

- Na portalu diety.nfz.gov.pl. dostępne są darmowe plany żywieniowe z przepisami na zdrowe dania

- Na kanale YouTube Akademii NFZ dostępny jest także zestaw ćwiczeń dla dzieci

 

Źródło: Zespół Profilaktyki Zdrowotnej

WOW NFZ